Huzursuz Bacak Sendromu (HBS)

Huzursuz Bacak Sendromu (HBS), bacakları hareket ettirme dürtüsü veya ihtiyacı ile ortaya çıkan, anormal duyulara karakterize, kronik, ilerleyici bir hareket bozukluğudur.

Yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkan bu hastalık kadınları daha çok etkiler. Şikayetler geceleri ortaya çıkar ve hastalar bacaklarında tarif etmekte zorlandıkları huzursuzluk hissi, acıma, yanma gibi şikayetlerle uyumakta zorlanırlar. Yataktan kalkıp dolaşır, bacaklarını hareket ettirir, masaj yapar ya da bacaklarını ıslatırlar. Hastalar gündüzleri rahat olsa da bazen uzun süre oturmalarını gerektiren uzun yolculuklar, sinema/tiyatro aktivitelerinde bu şikayetler görülebilir. Huzursuz Bacak Sendromundaki bu rahatsızlık ve bacaklarını kıpırdatma isteği geceleri ortaya çıkan ve istemsiz bir şekilde bacakların hareket ettirildiği “Periyodik Bacak Hareket Bozukluğu” tablosundan ayrılmalıdır. Bu bozuklukta hasta gece uyuduğunda farkına varmadan bacaklarını hareket ettirir, huzursuzluk görülmez.Gece krampları ile de karışabilir. Gece krampları genellikle alt bacağın arkasındaki kasları tutar ve germe ile geçer. Çok nadir görülen  “Ağrılı Bacak, Hareketli Parmak Sendromu” ile de ayrım yapılmalıdır. Bunda ayakların birinde veya her ikisinde ciddi ağrı ve yanma, ayak baş parmaklarında buna eşlik eden tekrarlayıcı hareketler görülür. Ancak Huzursuz Bacak Sendromundan farklı olarak, geceleri kötüleşmez ve hareketle düzelmez.

Huzursuz Bacak Sendromu demir eksikliği, gebelik, börek yetmezliği, iltihaplı romatizmal hastalıklar, şeker hastalığı, multiple skleroz gibi hastalıklara ikincil olarak ortaya çıktığından bu hastalıkların ayrımının yapılması şarttır. Bu sebeple dikkatli bir nörolojik muayene, laboratuar değerlendirmesi yapılmalıdır. Bacaklardaki atardamar ve toplardamarların da incelenmesi gerekebilir. Nöropatik ağrı denilen sinir tutulumuna bağlı da benzer şikayetler çıkabildiğinden EMG tetkiki ile de değerlendirmek gerekebilir. Kullanılan ilaçların dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi de gerekir özellikle nöroleptik denen ilaç grubunu kullananlarda görülebilir. Buna rağmen pek çok hastada neden saptanamaz. Nadiren genetik geçiş bildirilmiştir.

Huzursuz Bacak Sendromunun Parkinson Hastalığı gibi dopamin sistemindeki bozukluktan kaynaklandığı düşünülmektedir.

Hastanın geceleri yaşadığı şikayetler nedeniyle uyku kalitesi bozulur ve kronik yorgunluk şikayetleri ile beraber yaşam kalitesinde bozukluklar ortaya çıkar.

Tedavide ilaç tedavisi ve diğer tamamlayıcı tıp yöntemleri kullanılabilir. İlaç tedavisinde Parkinson hastalığında kullanılan dopaminerjik ilaçların gece kullanılması önerilir. Bunun dışında bazı epilepsi ilaçları ve sakinleştiriciler de kullanılabilir.

Tamamlayıcı tıp yöntemleri olan akupunktur, nöralterapi hastanın uyku kalitesini arttırarak, bacaklardaki kan dolaşımını düzenleyerek oldukça etkili sonuçlar verir. Bir diğer tamamlayıcı tıp yöntemi olan ozon tedavisi hastalardaki antioksidan mekanizmayı harekete geçirerek ve dolaşımı düzenleyerek başarılı sonuçlar sağlayabilmektedir.

Hastanın demir düzeylerinin, Vitamin D ve B12 düzeylerinin de tespit edilmesi ve gereğinde desteklenmesi önerilir.

Bu yöntemlerin yanı sıra hastalara gevşeme yöntemleri öğretilmeli, düzenli egzersiz yapmaları sağlanmalıdır. Basit bir yürüyüşten yüzmeye, özellikle germe egzersizlerine kadar pek çok egzersiz türü Huzursuz Bacak Sendromlu hastalarda denemiş ve başarılı sonuçlar alınmıştır. Hastanın sevdiği egzersizi yapması esastır.

Yoga da kendine özgü duruşları, nefes çalışması, gevşeme metodları ile hem germe güçlendirme hem de gevşeme sağlayan çok faydalanılan yöntemlerden biridir. Bazı hastalar genel veya sadece bacakları içeren medikal masaj uygulamalarından faydalandıklarını da belirtmektedirler.

Pek çok hastalıkta olduğu gibi Huzursuz Bacak Sendromunda da beslenme önemlidir. Hastaların alkol, sigara, kafein, çikolatadan uzak durmaları önerilir. Akşam geç saatte ve ağır yemeklerden akşam öğünlerinde kaçınmalıdır. Yatmadan önce melisa, papatya çayı gibi sakinleştirici çaylar içilebilir.

Sağlıkla kalmanız dileğiyle.